امروزه بحران آب به یک بحران بینالمللی تبدیل شده است. حفاظت از منابع آب و راههای صرفهجویی در مصرف آن به مهمترین نگرانی بشر در سال های اخیر تبدیل شده است. کشور ما نیز از کشورهایی است که خیلی زود با بحران آب مواجه میشود. هم اکنون نیز در بسیاری از شهرهای جنوبی کشور و بخشهای مرکزی ایران، مردم با کمبود آب مواجه هستند. همانطور که در شکل زیر مشاهده می شود، کشور ما در حال قرارگیری در شرایط کمبود فیزیکی آب قرار گرفته است. این موضوع زنگ خطر را برای کمبود آب به صدا در آورده است. ازین رو حفاظت از آب و منابع آبی و صرفه جویی در مصرف آن یک وظیفه ملی تلقی میشود.
تامین آب استخرها و حوضچه های صنعتی، کشاورزی و تفریحی همواره هزینهبر بوده و مصرف آب زیادی را به همراه داشته است. مشکلات ناشی از تبخیر و رشد جلبکها و در نتیجه آن، نیاز به تزریق آب جدید به استخر ها و تعویض آن و همچنین مشکلات مربوط به فیلتراسیون همواره دردسرهایی را برای صاحبان استخرها و مخازن در پی داشته است. تغذیه گرایی و رشد جلبک، علاوه بر اینکه باعث نزول کیفیت آب می گردد، باعث ایجاد محدودیت در مصارف مختلف از جمله شرب و کشاورزی می گردد. محدودیت های مذکور بویژه در سامانه های نوین آبیاری و گلخانه های با کشت هیدروپونیک شدیدتر بوده و هزینه زیادی را به بهره بردار تحمیل می کند. در سامانه های نوین آبیاری باعث ایجاد گرفتگی در واحدهای تصفیه و همچنین بروز گرفتگی بیولوژیکی در قطره چکانها می شود. با توجه به اینکه در کشت های هیدروپونیک در گلخانه ها نیاز به تصفیه آب با استفاده از سیستم های غشایی (RO) می باشد، حضور جلبکها باعث اختلال شدید در عملکرد این سامانه های تصفیه شده و هزینه مضاعفی را به مالکین تحمیل می کند. یکی از راههای موثر در این خصوص ممانعت از نفوذ نور خورشید به مخازن و به عبارت ساده تر قطع ارتباط نور خورشید با جلبک ها می باشد. تجارب جهانی نشان داده است که چون کنترل منابع ورود عناصر مغذی به آبها تقریبا غیر ممکن می باشد؛ کاهش نور ورودی به مخازن می تواند بعنوان یک راهکار عملی محسوب شود.
عوامل موثر بر تبخیر آب در مخازن میتواند در اثر تبخیر ناشی از انرژی تابشی خورشید و وزش باد باشد.
روش های جلوگیری از تبخیر
روش های جلوگیری از تبخیر آب به دو صورت کلی روش های فیزیکی و شیمیایی تقسیم میشوند.
روش شیمیایی
|
روش فیزیکی
|
از جمله معایب روش شیمیایی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کارایی پایین (کمتر از 50 درصد)
- هزینه بالا
- عدم ثبات در کارایی
- نیاز بالا به نگهداری و آنالیز شیمیایی دورهای آب
روش های فیزیکی جلوگیری از تبخیر به سه روش تقسیم بندی میشوند. این سه روش شامل پوشش های شناور حبابدار، روش توپهای شناور و روش ساختار سایه انداز میباشند. هرکدام از این روش ها دارای مزایا و معایبی هستند که به طور خلاصه در زیر به آنها اشاره میکنیم.
روش توپهای شناور
مزایا
|
معایب
|
- حمل و نصب آسان
- تعمیر و نگهداری آسان
- امکان عبور آب باران به داخل مخزن
|
- کارایی پایین
- عدم پوشش مناسب سطح
- امکان چرخش و انتقال آلودگی ها
- امکان جابجایی در اثر وزش باد
|
روش ساختارهای سایه انداز
مزایا
|
معایب
|
- کارایی نسبتا بالا
- کاهش موج
- امکان دسترسی به سطح آب
|
- هزینه بالا برای پوشش و اسکلت
- عدم امکان استفاده در مخازن بزرگ
- نیاز به طراحی مهندسی و پیچیده برای نصب
|
روش پوشش های شناور استخری
مزایا
|
معایب
|
- بالاترین کارایی در میان روش های موجود
- نصب آسان
- قابلیت نصب در استخر های بزرگ بصورت قطعه ای
- جلوگیری از رویش جلبک با جلوگیری از ورود نور
|
- کاهش میزان اکسیژن حل شده در آب
|
مقایسه کارایی روش های جلوگیری از تبخیر
مطالعاتی نیز بر روی کارایی هر کدام از این روش های فیزیکی در عمل صورت گرفت تا حجم آبی که قابل صرفه جویی است اندازه گیری شود. دو مطالعه از این آزمایش ها در کشور استرالیا و دیگری در کشور آمریکا انجام شده است. نتایج هر کدام از این سه مطالعه به صورت خلاصه در جدول زیر آورده شده است. همانطور که ملاحضه میشود، در هر سه مطالعه، پوشش های شناور استخری بالاترین عملکرد را داشته است و دو روش دیگر کارایی کمتری را به صورت چشمگیری نشان داده اند.
نوع عایق
|
منبع 1
|
منبع 2
|
منبع 3
|
پوشش های شناور
|
90%
|
90-95%
|
94.9%
|
ساختار های سایه انداز
|
70-90%
|
70%
|
51-84%
|
اجسام شناور
|
70%
|
Not Specified
|
50.1(Solar Disks)
|
مطالعه دیگری در دانشگاه Brighton و London Metropolitan University صورت گرفت. در این مطالعه دو مخزن با ابعاد مساوی از آب پر و یکی از آنها با پوشش شناور پوشانده شد. بعد از دو روز میزان تبخیراندازه گیری شد. نتایج در اینخصوص نشان می دهد که هدررفت روزانه آب برابر 4.07 لیتر و متوسط آن در هر متر مربع برابر 2.79 لیتر می باشد. به بیان دیگر، در یک مخزن 100x50 متر با مساحت سطح 5000 مترمربع، هدررفت روزانه برابر با 13950 لیتر است که این مقدار در سال برابر می شود با 5091750 لیتر و کاهش تبخیر طی استفاده از پوشش های شناور تا 90 درصد می باشد. نتایج کامل این مطالعه در جدول زیر آورده شده است.
شماره روز
|
نوع پوشش
|
عرض مخزن
|
طول مخزن
|
عمق مخزن
|
حجم (لیتر)
|
هدررفت آب (لیتر)
|
متوسط هدرر (لیتر/ روز)
|
متوسط هدررفت در هر متر مربع
|
|
پوشش شناور
|
|
|
|
|
|
|
|
1
|
|
98.5 cm
|
148 cm
|
43.5 cm
|
634.14
|
|
|
|
3
|
|
98.5 cm
|
148 cm
|
43.5 cm
|
634.14
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Total
|
0
|
0
|
0
|
|
بدون پوشش
|
|
|
|
|
|
|
|
1
|
|
98.5 cm
|
148 cm
|
43.5 cm
|
634.14
|
|
|
|
3
|
|
98.5 cm
|
148 cm
|
42.9 cm
|
625.40
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Total
|
8.74
|
4.07
|
2.79 (L/m2.Day)
|
با توجه به مطالعات انجام شده، به نظر می رسد که استفاده از این روش (استفاده از پوشش های شناور استخری) تاثیر چشمگیری بر صرفه جویی در مصرف آب، کاهش رشد جلبک ها و هزینه های مرتبط با نگهداری این استخر ها دارد. شرکت پارس صدرا با تولید با کیفیت پوشش های شناور استخری، آماده به خدمت دهی به هموطنان عزیز می باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید.